บางท่านคิดว่า “ก็อยากยิ้มสวยนะ แต่ใจมันไม่ได้จริงๆ ไม่กล้า ไม่สู้ ยอมแพ้ หมอน่ากลัว กลัวเสียงกรอฟัน ยิ่งขูดหินปูนยิ่งกลัว กลัวสำลักน้ำอีก……” โอ้ววว สารพัดสถานการณ์อันเลวร้าย เมื่อต้องมาพบหมอ…
ขนาดผมฟังรายการวิทยุมีอาจารย์มาพูดคุยในการทำนายโหราพยากรณ์ ยังกล่าวเลยว่า “การทำฟันจะดีเพราะหาเรื่องเจ็บตัวผ่อนหนักให้เป็นเบาก่อน ลดเคราะห์ร้ายได้” ผมก็แอบดีใจนะครับว่าหมอฟัน ถึงไม่ใช่หมอดู ก็ยังช่วยผ่อนเคราะห์ให้คนไข้ นอกจากฟันสวย หายปวดฟัน แล้วยังช่วยผ่อนหนักให้เป็นเบาในเรื่องดวงได้ด้วย
อย่างไรก็ตามในความคิดของคนส่วนใหญยังมองว่า เรื่องทำฟัน เป็นเรื่องที่ไม่สบายกายและไม่สบายใจอยู่ดีครับ พูดถึงความกลัวเวลามาพบหมอฟัน คุณลองเดาดูไหมครับ ว่า “ผู้หญิง หรือผู้ชายใครกลัวหมอฟันมากกว่ากัน?”
อาการกลัวหรือกังวลเวลาต้องไปหาหมอฟัน อาจจะเป็นกันทุกๆคนคือ ถ้าไม่ปวด ยังไงก็ไม่ยอมมาหาหมอฟันแน่ๆ ทำให้การรักษา การป้องกัน ไม่ประสบผลสำเร็จในวิชาชีพของผมเพราะความกังวลหรือความกลัวเหล่านี้จะส่งผลให้คุณไม่ยอมไปตามนัดเพื่อตรวจฟันทุก 6 เดือน หรือนัดรักษาต่อเนื่อง ซึ่งในตอนนี้ถ้าคุณมีความคิดแบบนี้อยู่ถือว่าเชยสุดๆเพราะการทำฟันตอนนี้ไม่ได้ทำให้คุณเจ็บมากอย่างที่คุณคิด อาจจะด้วยวิวัฒนาการของเครื่องมือหรืออุปกรณ์ต่างๆที่ดีขึ้น เรามาดูกันว่าใครกลัวที่สุดมีการศึกษาวิจัยกันเกี่ยวกับเรื่องนี้ครับ
จากการศึกษาของ The Sydney University study พบว่าผู้หญิงวัย 40 ปีขึ้นไป จะมีความกังวลหรือกลัวมากที่สุด เมื่อเปรียบเทียบกับทุกเพศทุกวัย เนื่องจากสาเหตุหลักคือคุณกลัวจากการทำฟันที่โหดร้ายมาก่อนหน้านี้ทำให้คุณเลี่ยงที่จะไปหาหมอฟัน แต่ไม่ว่าคุณจะเพศไหน อายุเท่าไหร่ แต่ถ้าคุณกลัวหมอฟัน ผมมีเคล็ดไม่ลับ มาฝากกันครับ เผื่ออาจจะช่วยคุณได้บ้าง
มีวิธีเล็กๆน้อยๆ ที่อาจช่วยคุณลดความกังวลได้
• คุณลองแชร์ความวิตกกังวล โดยอาจจะบอกกับคุณหมอหรือผู้ช่วยทันตแพทย์ก่อนการทำ ไม่ใช่บอกคุณหมอว่า “ดิฉันกลัว/ผมกลัว” นะครับ ลองพยายามแชร์ว่า “เคยทำฟันมาก่อนหน้านี้แล้ว เจ็บ ไม่สบายตัว ……” เพื่อช่วยคลายความกังวลของคุณ และเป็นการช่วยคุณหมอฟันในการวางแผนการรักษาเพื่อลดความกังวลได้ เช่น ทำง่ายๆก่อน และเพิ่มความยากขึ้นในครั้งหน้า คุณก็จะได้วางใจ ว่าคุณหมอรับทราบแล้วว่าคุณกลัวจริงๆ
• คุณลองสังเกตตัวเอง และคุณต้องพยายามนัดทำฟันในช่วงที่คุณมีความวิตกหรือความเครียดน้อยๆ เช่น นัดในวันเสาร์หรือวันอาทิตย์ในยามเช้า สดใสๆ แล้วคุณจะมีความกังวลน้อยกว่า นัดทำฟันหลังเลิกงาน หรือช่วงเย็น ที่อะไรดูวุ่นวายและสร้างความวิตกกับคุณมากขึ้นได้
• ใส่หูฟังเพลง ถ้าคุณไม่ชอบเสียงกรอฟัน ให้ใส่หูฟังช่วย แต่อย่าดังเกิน เพราะเวลาคุณหมอบอกให้คุณอ้า เอียงซ้ายขวาจะไม่ได้ยิน ซึ่งบางคลินิกจะมีเพลงเคล้าคลอยามที่ทำฟัน จะช่วยลดความกังวลของคุณได้
• อย่ากลัวหรือเกร็ง พยายามผ่อนคลาย แล้วทำให้สบาย แล้วการทำฟันจะเป็นแค่ช่วงเวลาสั้นๆ เท่านั้นเองครับ
เป็นไงบ้างครับ พอจะช่วยได้บ้างนะครับ คงไม่มากก็น้อย ยิ้มๆสู้นะครับ แต่บางท่านบอกว่า ไม่กลัวครับ/ค่ะ แต่ไปทีไรสำลักน้ำทุ๊กที(เสียงสูง)ก็เลยไม่อยากไปทำฟันอีก แหม มาขนาดนี้แล้วไม่เป็นไรครับหมอนะจัดให้ครับ
• ขณะทำฟันจะมีน้ำค่อนข้างเยอะ เพื่อระบายความร้อนของหัวกรอขณะกรดโดนเนื้อฟัน ดังนั้นให้คุณพยายามหายใจทางจมูก เพราะถ้าเผลอหายใจทางปาก น้ำก็จะลงคอทันทีครับ ขณะที่ผมทำฟันคนไข้ จะบอกคนไข้เสมอว่า “ให้หายใจทางจมูกลึกๆ และผ่อนคลาย” แต่ถ่้าใครไม่ค่อยชิน ให้ฝึกหายใจทางจมูกเยอะๆก่อนไปทำฟัน เพราะเข้าใจว่าบางท่านหายใจทางปากจนชิน มากกว่าที่จะหายใจทางจมูก และอีกอย่างหนึ่งก็คือ ความมีสติ คนไข้บางท่านจะลืมตัวหายใจทางปากตลอด และอาการสำลักน้ำจะตามมาทุกครั้ง
• ถ้าเจ็บหรือมีปัญหา ให้ยกมือซ้าย กรณีที่ควรยกมือบอกคุณหมอเช่น หายใจไม่ทััน เจ็บมาก ไม่ไหว ก็ให้ยกได้ครับ แต่ไม่ใช่ว่ายกตลอดอันนี้ก็ไม่ไหว ยกในสถานการณ์ที่ไม่ไหวจริงๆจะดีที่สุดครับ อาจจะมีหลายท่านสงสัยว่า ทำไมต้องยกมือซ้าย ก็เพราะถ้ายกมือขวาจะโดนเครื่องมือของคุณหมอ เครื่องมือ เช่นหัวกรอ หัวขัด ทุกอย่างจะอยู่ด้านขวามือของคนไข้ หากคุณยกมือขวาขณะขูดหินปูน จะอันตรายกับเหงือกคุณได้ครับ ดังนั้น ยกมือซ้าย ตรงๆ อย่าเอามือขึ้นมาปัดนะครับ เครื่องมือทำฟันบางอย่างจะคมมาก ดังนั้น แค่ยกมือพอ+
• ถ้าเสียวฟันหรือเจ็บ อย่าสะบัดหน้า หรือเอามือมาปัด หรืออกเสียงใดๆ เพราะอาจจะทำให้เครื่องมือ โดนส่วนที่ไม่ประสงค์จะให้โดน หรืออาจจะสำลักน้ำได้ ให้รีบยกมือทันที
• ไม่มีทางที่น้ำจะไหลลงคอครับ อย่ากังวล เพราะจะมีที่ดูดน้ำลายตลอดเวลา หากคุณหายใจทางจมูกอยู่ ไม่มีทางเลยครับ ทำใจให้สบายๆ ผ่อนคลาย
สุดท้าย ความกลัวจะหายไปถ้าคุณได้ลองทำอะไรที่ง่ายๆก่อน อาจจะเริ่มจากได้พูดคุยกับคุณหมอ ตรวจฟันในครั้งแรกที่ไปหาหมอฟันนะครับ จะได้ทราบถึงปัญหาของเรา และได้พบปะ เรียนรู้ ให้เกิดความคุ้นเคยกับคุณหมอฟัน และเก้าอีเทำฟัน บรรยากาศในห้องฟันด้วย เอาใจช่วยนะครับ
